Laqgħa 8 - Deċiżjonijiet Finanzjarji Sostenibbli

M’hemm l-ebda formula maġika għall-ippjanar fis-sod tal-finanzi tal-familja. Wieħed irid jikkunsidra diversi aspetti, fosthom id-dħul, il-konsum, l-ispejjeż tad-dar, assikurazzjoni, tfaddil, eċċ. Kull deċiżjoni li nieħdu fuq aspett wieħed għandu ċans kbir li jinfluenza l-aspetti l-oħra, jew parti minnhom.

• L-importanza li nieħdu deċiżjonijiet finanzjarji flimkien bħala koppja.
• L-użu korrett tal-flus.
• Nidħlu jew ma nidħlux f’dejn.
• Kif inqassmu l-finanzi tal-familja.
  
  

• Importanti nkunu konxji li d-deċiżjonijiet li nieħdu għandhom iwasslu għal riżultati sostenibbli. Meta nonqsu li nieħdu deċiżjoni, inkunu qed nagħmlu għażla mingħajr ma nkunu ħsibna sew fuqha.
• Importanti nkunu konxji li l-għażla għandha mplikazzjonijiet fuqna bħala ndividwi, bħala koppja, fuq il-persuni ta’ madwarna – kemm tal-lum kif ukoll fil-futur.
• Importanti nkunu konxji li jkollna kull informazzjoni tajba li hemm bżonn, u li nifluha u nevalwawha sew. Jista’ jkun li għal xi deċiżjonijiet finanzjarji mportanti jkollna bżonn nieħdu parir professjonali.
• Nirrealizzaw li hemm ħafna żbalji komuni li nistgħu nagħmlu fosthom: li naqgħu fil-vizzju li nieħdu deċiżoni bl-emozzjoni jew waqt mumenti emozzjonali, li niffukaw wisq fuq il-preżent, li nkunu nfluenzati b’mod eċċessiv minn ħaddieħor, mir-riklamar jew minn dak li naħsbu li qed naraw u nemmnu.
• Importanti li niddiskutu flimkien u ngħarfu nidentifikaw dawk id-deċiżjonijiet li hemm bżonn li nieħdu flimkien bħala koppja.
  
  

• Għandna bżonn/irridu nibdew xogħol/attivita’ part time biex inlalaħħqu mal-ispejjeż ta’ kuljum?
• Għandna bżonn/irridu nieħdu vakanza? Insiefru?
• Għandna bżonn/irridu nibdlu d-dar?
  
  

• L-ewwel agħmlu lista tal-għażliet li għandkom (dak li se tiddeċiedu dwaru)
• It-tieni, agħmlu lista tad-diversi aspetti (dak li għandkom bżonn minn din id-deċiżjoni)
• Fl-aħħar, agħti l-punti tal-għażliet skond l-aspetti (1 ikun l-anqas punt, 5 l-ogħla). Għodd u ara liema ġab l-aktar punti, imbgħad ...
• IDDISKUTU
  
  

1. Liema huma l-għażliet li għandna? Agħmel lista ta’ ħames possibiltajiet (eż. NIXTRU dar bi tliet kmamar tas-sodda, li tkun għall-ħajjitna; NIXTRU flat b’kamra waħda tas-sodda, li jkun temporanju; NIKRU flat bi tliet kmamar tas-sodda, NIKRU flat żgħir, NOQGĦODU mal-ġenituri, eċċ.).
2. Liema huma l-kriterji li fuqhom għandna niġġudikaw dawn l-għażliet? X’għandna BŻONN insolvu b’din id-deċiżjoni? Għalfejn qegħdin nagħmlu dan? (eż. Investiment, privatezza, komdu u kbir biżżejjed li nistiednu l-ħbieb f’darna, affordabilta’, kumdita’).
3. Agħti l-punti lil kull kriterju skond l-għażla. (Eż. Li nikru flat żgħir jieħu 5 punti fuq affordabilità, iżda jieħu punti anqas fuq investiment; li noqgħodu mal-ġenituri jista’ jġib punti baxxi f’kollox, ħlief fuq affordabilità, eċċ.).
4. Liema għażliet ser jaqdu l-aħjar il-bżonnijiet tagħkom?
5. Hemm xi ħaġa li ma kkunsidrajniex? Fil-każ erġa’ agħmel l-eżerċizzju u ddiskutu bejnietkom.
   
   

1. Koppji differenti għandhom bżonnijiet u għażliet differenti. Anke ż-żewġ membri fil-koppja stess jista’ jkun ma jaqblux fuq dan. Li tiddeċiedi flimkien hija diffiċli. Iżda li tasal għal kompromess huwa possibli.
2. Li tieħu deċiżjoni huwa diffiċli għaliex ikollna quddiemna diversi għażliet; inkunu rridu nissodisfaw diversi bżonnijjiet u għalhekk ikun hemm bżonn li nimxu bi priorità.
3. Li tikteb il-prioritajiet jgħin id-diskussjoni u jgħin biex ikollna ħsieb u sentiment organizzat billi nittrattaw ħaġa wara l-oħra b’mod ordnat.
4. Kultant dak li tkun qed tħoss li huwa tajjeb, verament ikun hekk. Iżda dan il-proċess jgħinek tifhem għaliex.
5. Kultant il-valuri jiġu qabel l-għażliet. U ċerti bżonnijiet huma aktar important minn oħrajn.

• Ippjana għall-istabbiilta’ u għal ċirkustanzi personali li jistgħu jinbidlu;
• Ħu deċiżjoni konxja dwar ħajja sostenibbli u affordabbli billi:
  1. Tagħraf tiddistingwi bejn bżonnijiet u xewqat;
  2. Tgħallem minn spejjeż li għamilt;
  3. Aħseb fit-tul għal quddiem, aktar milli sodisfazzjoni immedjat u issa;
  4. Taħsibx fik innifsek biss.

1. Ixtri dak kollu li huwa verament neċessarju biex tgħix komdu;
2. Tonfoqx aktar milli tista’;
3. Tħallix l-offerti jiġru bik, inkella tispiċċa tixtri affarijiet li m’għandekx bżonn verament.
   
   

• dak li nieħdu xi tip ta’ polza t’assikurazzjoni (fuq il-ħajja, fuq id-dar, medika, eċċ);
• Infaddlu l-flus għal objettiv futur jew f’każ li jinqala’ xi ħaġa mhux mhux mistenni.
  
  

1. iwarrbu parti mid-dħul biex jintuża għall-ispejjeż ta’ kuljum, filwaqt li jfaddlu somma fissa għal spejjeż akbar, bħalma hi xi vakanza, karozza ġdida, eċċ.
   
   
2. iżommu żewġ kontijiet bankarji personali u jiddeċiedu kif se jużaw il-kontijiet (eż. minn kont jieħdu għall-ispejjeż tal-ħajja, u mill-kont l-ieħor iħallsu kontijiet akbar bħal dak tal-elettriku u ilma, eċċ.).
   
   

Il-koppja għandha tagħraf dak li jaħdem l-aħjar għaliha u jikkunsidraw il-finanzi tagħhom bħala ġid komuni. Li żżomm id-dħul tiegħek għalik innifsek, anke jekk bi ftehim, ikun l-istess qisek qed tgħid: “ma nafdakx bil-flus tiegħi”. Dan jista’ jwassal ukoll għal forma sottili ta’ egoiżmu. Bl-istess mod kif il-koppja jaqsmu bejnietom ħajjitom u l-intimità tagħhom, hekk ukoll għandhom jaqsmu d-dħul finanzjarju u jafdaw lil xulxin li se jutilizzawh bil-għaqal.

F’ċirkustanza fejn fil-koppja hemm parti waħda biss li għandha d-dħul ta’ paga (eż. parti mill-koppja tibqa’ d-dar biex trabbi l-ulied, perjodu twil ta’ mard mhux mistenni, konvalaxxenza wara xi korriment jew operazzjoni, eċċ.) huwa ferm aktar importanti li l-koppja tiddiskuti u tippjana l-attività finanzjarja tagħha sew.

Kif irrakkomandat minn esperti finanzjarji lokali, bil-għan li ma’ jkunx hemm diffikultajiet finanzjarji li jistgħu jinqalgħu bil-mewt f’daqqa u mhux mistennija ta’ xi parti mill-koppja, jista’ jkun għaqli li l-koppja jkollhom kont bankarju ndividwali għal din l-eventwalità sakemm il-bank ikun jista’ jirrilaxxa l-flus tal-kont konġunt wara li jkunu ġew segwiti l-proċeduri legali f’każ ta’ mewt.

Żomm f’moħħok :
Il-koppja għarajjes għandom jifhmu l-importanza li jmexxu l-finanzi tagħhom bil-għaqal u fuq kollox bħala koppja flimkien. Għandhom ukoll jfhmu li kemm jista’ jkun jibdew ħajjithom bl-anqas dejn possibbli. Dejn qawwi jfisser aktar xogħol u anqas ħin flimkien, b’konsegwenzi nevitabbli fuq ir-relazzjoni. Għadhom ikollhom idea ċara ta’ kif iqassmu d-dħul finanzjarju tal-familja tagħhom u kif jippjanaw baġit sostenibbli.